انتشار تصاویر شگفت‌انگیز انفجار ستاره غول سرخ
ناسا تصاویری از انفجار ستاره عظیم‌الجثه ابَرغول سرخ «اِبط الجوزا» را منتشر کرد که در مقیاس زمان‌های کیهانی در پایان عمر خود به سر می‌برد و گلوله‌هایی سرخ را به بیرون پرتاب می‌کند.
به گزارش صداوسیما: ستاره عظیم‌الجثه ابَرغول سرخ «اِبط الجوزا» یا «بتلژوز (Betelgeuse)» در مقیاس زمان‌های کیهانی در پایان عمر خود به سر می‌برد و گلوله‌هایی سرخ را به بیرون پرتاب می‌کند. انفجار ستاره برای اولین‌بار است که به‌صورت مستقیم رصد می‌شود.
اخترشناسان برای مطالعه وضعیت این ستاره از تلسکوپ فضایی هابل ناسا و برخی دیگر از رصدخانه‌ها استفاده کردند و دریافتند این ستاره در سال ۲۰۱۹ بخشی از سطح خود را در یک انفجار ازدست‌داده است - ستاره‌ها زمانی که به پایان عمر خود نزدیک می‌شوند، در یک حالت انفجاری مواد را به بیرون پرتاب می‌کنند.
این ستاره متورم در این وضعیت دارای قطری در حدود یک و نیم میلیارد کیلومتر است. به این معنا که اگر این ستاره را با ستاره منظومه ما (خورشید) جایگزین کنیم، ستاره فضایی تا مدار مشتری را اشغال می‌کند. ستارگان با چنین ابعادی تمایل دارند به زندگی خود به‌سرعت پایان دهند و نسبتاً جوان می‌میرند (در مقیاس کیهانی). درحالی‌که خورشید حدود ۵ میلیارد سال سن دارد و نسبتاً میان‌سال است، بتلژوز تنها ۱۰ میلیون سال عمر دارد و احتمالاً در صدهزار سال آینده تحت یک انفجار ابرنواختری خاموش می‌شود.
محققان از رویداد ۲۰۱۹ به‌عنوان «پرتاب جرم سطحی» یا «SME» یاد می‌کنند که تا حدودی شبیه به پرتاب جرم از جو بیرونی خورشید است که اغلب باعث ایجاد شفق‌های درخشان و اختلالات رادیویی در زمین می‌شود. بااین‌حال، انفجار ستاره یا همان فوران بتلژوز به نسبت حالت معمول SME جرمی حدود ۴۰۰ میلیارد برابر بیشتر به بیرون پرتاب کرده است.
همان‌طور که در تصاویر مشاهده کردید، بیرون راندن بخشی از جرم سبب ایجاد ابری از گردوغبار در اطراف ستاره شد و همین مسئله باعث شد سایز این ستاره به‌اندازه چشمگیری کوچک شود - به‌طوری‌که ستاره‌شناسان آماتور نیز متوجه آن شده‌اند.
«آندریا دوپری» نویسنده اول این مطالعه و محقق در مرکز اخترفیزیک هاروارد در بیانیه‌ای گفت: «ما پیش‌ازاین هرگز یک پرتاب جرم عظیم از سطح یک ستاره را ندیده‌ایم. ما با انفجار ستاره روبرو هستیم که درک آن دشوار و پیچیده است. این یک پدیده کاملاً جدید است که می‌توانیم برای اولین‌بار آن را به‌صورت مستقیم مشاهده کنیم و جزئیات سطح آن را به کمک هابل سطح کنیم. درحقیقت ما در حال تماشای یکی از مراحل زندگی ستاره به‌صورت واقعی هستیم.»
هر زمان که بتلژوز کاملاً تکه‌تکه شده و یا در درون خود فروپاشی کند، در آسمان روز از زمین قابل‌مشاهده خواهد بود.
اخترشناسان در ادامه به بررسی داده‌های حاصل از انفجار ستاره ادامه خواهند داد تا تصاویر دقیق‌تری از آنچه رخ می‌دهد، به دست آورند.
این مطالعه در ژورنال «Astrophysical» به چاپ رسیده است.
نظرات