۶۴۰۰۰ هکتار از مراتع خراسان جنوبی در تسخیر ملخ‌ها
با گسترش دوباره هجوم ملخ‌های کوهاندار به مراتع خراسان جنوبی، تاکنون بیش از ۶۴ هزار هکتار از اراضی طبیعی استان درگیر این آفت شده و سه شهرستان زیرکوه، قائنات و عشق‌آباد به کانون‌های اصلی بحران تبدیل شده‌اند.
به گزارش فارس، در سال‌های اخیر، خراسان جنوبی به یکی از قربانیان دائمی هجوم ملخ‌های کوهاندار بدل شده است؛ آفتی خاموش اما ویرانگر که هر ساله عرصه‌های طبیعی و گاه کشاورزی این استان را تحت تأثیر قرار داده است. آغاز قرن جدید شمسی، در کنار فرصت‌های توسعه، چالشی جدی و زیست‌محیطی برای مراتع خراسان جنوبی نیز به همراه داشته که همچنان ادامه دارد.
امسال نیز همچون سال‌های گذشته، نخستین نشانه‌های ظهور این آفت در طبیعت شهرستان زیرکوه مشاهده شد؛ جایی در مرز خراسان جنوبی و خراسان رضوی که بار دیگر به کانون اصلی بحران بدل گشته است. عدم اقدام مؤثر از سوی استان‌های همسایه برای کنترل این آفت، زمینه‌ساز گسترش آن به مراتع استان شده است.
در پی بروز این آفت، دستگاه‌های اجرایی از جمله اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، سازمان جهاد کشاورزی و گروه‌های جهادی و مردمی بلافاصله وارد عمل شدند. اما با وجود اقدامات گسترده، دامنه آلودگی به‌سرعت گسترش یافت و اکنون ۱۴ هزار هکتار دیگر نیز به مناطق درگیر افزوده شده است؛ به‌طوری‌که سه شهرستان زیرکوه، قائنات و عشق‌آباد درگیر آلودگی هستند.
موضوع به‌قدری جدی شده که در نشست‌های قرارگاه پدافند زیستی استان، به‌عنوان یک تهدید راهبردی مورد توجه قرار گرفته و استاندار خراسان جنوبی نیز بر لزوم جلوگیری از گسترش این آفت به زمین‌های کشاورزی تأکید کرده است.
وضعیت کنونی و تدابیر مقابله‌ای
علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، دوم اردیبهشت‌ماه با اعلام این‌که محدوده گسترش ملخ کوهاندار در استان به حدود ۴۰ هزار هکتار رسیده، گفت: «ملخ کوهاندار با دوره زندگی کوتاه، در شرایط خشکسالی با تغذیه از برگ درختچه‌هایی مانند تاغ، باعث خسارت‌های شدید به مراتع می‌شود».
وی افزود: «برخلاف برخی تصورات، این آفت تهدید مستقیمی برای زمین‌های زراعی یا باغات محسوب نمی‌شود، اما خسارات وارده به پوشش گیاهی مراتع، نقش مخربی در زیست‌بوم منطقه دارد. شناسایی به‌موقع کانون‌ها پیش از تخم‌ریزی، مهم‌ترین راهکار مقابله مؤثر با این آفت است».
نصرآبادی از به‌کارگیری روش‌های متنوع برای کنترل آفت خبر داد و گفت: «علاوه بر محلول‌پاشی با پهپاد و سم‌پاش‌های دستی و خودرویی، اقداماتی نظیر تله‌گذاری، حفر چاله و حتی بهره‌گیری از تغذیه طبیعی پرندگان و خزندگان انجام شده است».
گسترش آلودگی و نیاز به بسیج منابع بیشتر
طبق آمار ارائه‌شده از سوی منابع طبیعی استان، از ابتدای اجرای عملیات مقابله در پنجم فروردین‌ماه تاکنون، ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار از مراتع و ۱۵۰۰ هکتار از کانون‌های اصلی تحت عملیات مقابله قرار گرفته‌اند. در این راستا، ۷ پهپاد، ۲۰ دستگاه سم‌پاش موتوری، چندین دستگاه سم‌پاش پشتی، یک تانکر آبرسانی و ده‌ها نیروی مردمی مشارکت داشته‌اند.
با این حال، روند گسترش آلودگی ادامه داشته و براساس آخرین گزارش‌ها، سطح مناطق آلوده به ۶۴ هزار هکتار افزایش یافته است. شهرستان‌های زیرکوه، قائنات و عشق‌آباد همچنان درگیر بحران هستند و از مجموع مناطق آلوده، ۳۷ هزار و ۵۰۰ هکتار تاکنون محلول‌پاشی شده‌اند.
در این مرحله از عملیات، ۳۰ نیروی انسانی با بهره‌گیری از ۳ پهپاد، ۲۰ سم‌پاش موتوری و تجهیزات پشتی به‌صورت روزانه در حال مبارزه با این آفت هستند.
لزوم همراهی مردمی و حمایت بین‌استانی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تأکید کرد: «ادامه روند مقابله با این آفت نیازمند تأمین اعتبار، همراهی دستگاه‌های اجرایی و مشارکت فعال مردم محلی است. همچنین همکاری جدی‌تر استان‌های همجوار به‌ویژه شهرستان خواف در خراسان رضوی در کنترل این بحران نقش بسزایی دارد».
اکنون که خطر گسترش بیشتر آفت در صورت تداوم خشکسالی و بارندگی کم دور از انتظار نیست، یکپارچگی میان مجموعه‌های دولتی، مردمی و حتی نیروهای نظامی می‌تواند سرنوشت مراتع و تاغ‌زارهای خراسان جنوبی را رقم بزند.
نظرات