توافقنامه همکاری اتحادیه اروپا با رژیم صهیونیستی که از سال ۲۰۰۰ لازم‌الاجرا شده، چهارچوب اصلی همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان دو طرف را تشکیل می‌دهد. با این حال، بند دوم این توافقنامه تأکید دارد که اجرای کامل آن منوط به پایبندی به اصول دموکراتیک و حقوق بشر از سوی طرفین است؛ بندی که اکنون با توجه به عملکرد تل‌آویو در غزه و کرانه باختری، موضوع اصلی بازنگری شده است.
در ماه‌های اخیر، بسیاری از کشورهای عضو، از جمله ایرلند، اسپانیا، بلژیک و اسلوونی، خواستار تعلیق یا بازنگری فوری این توافقنامه شده بودند. در نشست اخیر شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا، هلند به‌صورت رسمی خواستار فعال شدن سازوکار بررسی ماده دوم شد و این درخواست با حمایت گسترده دیپلمات‌ها مواجه گردید.
سکوت درباره زمان‌بندی، اما تأیید آغاز روند رسمی
در ادامه نشست خبری امروز العونی در پاسخ به سوالی درباره جدول زمانی روند بررسی اعلام کرد که «در حال حاضر نمی‌توان درباره مدت زمان این فرایند گمانه‌زنی کرد». وی اما تأکید کرد که ارزیابی از این پس در سطوح مختلف سیاسی و فنی آغاز شده و ابعاد متنوع توافقنامه، از جمله همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و سیاسی را در بر می‌گیرد.
او همچنین تأکید کرد که در حوزه سیاست خارجی، تصمیم‌گیری در چارچوب مسئولیت نماینده عالی (کایا کالاس) انجام می‌شود، درحالی‌که سایر حوزه‌های همکاری تحت نظارت کمیسیون و نهادهای اجرایی آن قرار دارند.
بازنگری در توافقنامه همکاری، تازه‌ترین نشانه از تنش روبه‌افزایش در روابط اتحادیه اروپا با رژیم صهیونیستی است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دو روز پیش اعلام کرد که اکثریت کشورهای عضو، خواهان بررسی مجدد چارچوب همکاری‌ها با رژیم اسرائیل شده‌اند و این مسئله به‌طور مستقیم به تشدید بحران انسانی در غزه و مسدود شدن کمک‌های بشردوستانه مرتبط است.
اتحادیه اروپا از زمان آغاز جنگ در غزه در مهرماه ۱۴۰۲، با موضعی دوگانه تلاش کرده تا از یک‌سو حمایت سنتی خود از تل‌آویو را حفظ کند و از سوی دیگر، از نقض فاحش حقوق بشر در غزه چشم‌پوشی نکند. با این حال، هم‌زمان با افزایش حملات اسرائیل، کشتار غیرنظامیان و مسدود شدن مسیرهای ارسال کمک، این سیاست با فشارهای درونی از سوی افکار عمومی، پارلمان اروپا و دولت‌های عضو مواجه شده است.
اکنون، بازنگری در توافقنامه‌ای که برای دو دهه نماد همکاری نزدیک اروپا با رژیم اسرائیل بوده، می‌تواند به نقطه عطفی در مسیر پرتنش این روابط تبدیل شود و پیام روشنی از تغییر در اولویت‌های اروپا خواهد بود.
نظرات